E-ticaretin hızla büyüdüğü günümüzde, tüketici haklarının korunması, güvenli alışveriş ortamının sağlanması ve kayıt dışı ticaretin önlenmesi amacıyla Türkiye'de Ticaret Bakanlığı tarafından Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi (ETBİS) oluşturulmuştur. E-ticaret yapan tüm işletmeler için zorunlu bir kayıt sistemi olan ETBİS, dijital ticaret ekosisteminin güvenli ve şeffaf hale getirilmesini amaçlar.
Bu yazıda ETBİS’in amaçları, hukuki altyapısı, kayıt süreci ve e-ticaretteki önemi hakkında kapsamlı bilgiler bulabilirsiniz.
ETBİS Nedir?
Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi (ETBİS), Türkiye'de e-ticaret yapan işletmelerin kayıt altına alınmasını sağlayan ve Ticaret Bakanlığı tarafından yürütülen zorunlu bir sistemdir. ETBİS, e-ticaret sektöründe şeffaflığı sağlamak, tüketiciyi korumak ve haksız rekabeti önlemek amacıyla uygulanmaktadır.
ETBİS, işletmelerin güvenli alışveriş ortamı sunmasını sağlarken, tüketicilerin alışveriş yaptığı web sitelerinin güvenilir olup olmadığını kontrol etmelerine de olanak tanır.
ETBİS’in Amaçları ve E-Ticaretteki Önemi
ETBİS’in temel amaçları şunlardır:
-
Tüketici güvenliğini artırmak: Tüketicilerin güvenilir e-ticaret sitelerinden alışveriş yapmalarını sağlamak ve dolandırıcılık vakalarının önüne geçmek.
-
Kayıt dışı ticareti engellemek: Vergilendirilmemiş işlemleri denetim altına alarak haksız rekabetin önüne geçmek.
-
E-ticaret istatistiklerini oluşturmak: Türkiye’deki e-ticaret hacmi ve işlem analizlerini resmi verilerle oluşturmak.
-
Ticari şeffaflığı artırmak: Tüketicilerin, işletmelerin yasal statülerini kontrol edebilmesini sağlamak.
-
Vergi adaletini sağlamak: Vergi kaçağını önlemek için kayıt dışı e-ticareti denetim altına almak.
Bu sistem, e-ticaret sektörünü daha güvenli ve yasal hale getirmek için tasarlanmıştır.
ETBİS’in Hukuki Zemini
ETBİS, 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun çerçevesinde oluşturulmuştur. Bu yasa kapsamında, internet üzerinden ticaret yapan her işletmenin ETBİS’e kayıt yaptırması zorunludur.
Bu yasal çerçeveye uymayan işletmelere çeşitli idari yaptırımlar uygulanmaktadır:
-
Kayıt yaptırmayan işletmelere cezai yaptırım uygulanabilir.
-
Tüketicilerin korunmasına ilişkin kurallara uymayan e-ticaret işletmeleri denetlenebilir ve faaliyetleri askıya alınabilir.
Ticari faaliyetlerin şeffaf şekilde yürütülmesi için işletmelerin ETBİS kaydını tamamlaması zorunludur.
ETBİS’e Uyum Sürecinde Dikkat Edilmesi Gereken Yasal Maddeler
ETBİS kaydı yaparken işletmelerin mevzuata uygun bir şekilde faaliyet göstermesi gerekir. Kayıt sürecinde uyulması gereken yasal düzenlemeler şunlardır:
-
6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK)
-
İşletmeler, müşterilerinin kişisel verilerini izinsiz şekilde toplayamaz ve üçüncü kişilerle paylaşamaz.
-
Tüketicilere KVKK uyumlu bir gizlilik politikası sunulmalıdır.
-
Mesafeli Satış Sözleşmesi Yönetmeliği
-
Tüketicilere, alışveriş sırasında mesafeli satış sözleşmesi sunulmalı ve iade/cayma hakkı net bir şekilde belirtilmelidir.
-
Tüketici Hakları Yönetmeliği
-
İşletmeler, tüketicilere ürün/hizmet iade sürecine dair açık bilgilendirme yapmalıdır.
-
Müşteri hizmetleri süreçleri tüketiciyi mağdur etmeyecek şekilde düzenlenmelidir.
ETBİS ve GDPR: Kişisel Veri Koruma Kanunlarıyla İlişkisi
GDPR (Genel Veri Koruma Yönetmeliği), Avrupa Birliği'nde uygulanan bir veri koruma yasasıdır. Türkiye’de de KVKK ve ETBİS, GDPR’ye paralel olarak kişisel verilerin korunmasını sağlar.
-
E-ticaret işletmeleri, tüketicilerin kişisel verilerini güvenli bir şekilde saklamak zorundadır.
-
Yetkisiz erişime karşı güçlü şifreleme yöntemleri kullanılmalıdır.
-
Müşterilere verilerinin nasıl işlendiğine dair açık bilgilendirme yapılmalıdır.
GDPR’ye uyumlu olarak, ETBİS kaydı bulunan işletmelerin müşteri verilerini koruma sorumluluğu bulunmaktadır.
Kimler ETBİS’e Kayıt Olmak Zorundadır?
Aşağıdaki işletmelerin ETBİS’e kayıt yaptırması zorunludur:
-
E-ticaret siteleri (Kendi e-ticaret platformlarını yöneten işletmeler.)
-
Pazar yerlerinde satış yapan firmalar (Trendyol, Hepsiburada, N11 vb.)
-
Sosyal medya platformları üzerinden satış yapanlar (Instagram, Facebook vb.)
-
Yurt dışına e-ihracat yapan işletmeler
ETBİS’e Nasıl Kayıt Olunur?
ETBİS kaydı için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:
-
ETBİS resmi web sitesine giriş yapın.
-
E-devlet şifrenizle sisteme giriş yapın.
-
İşletme bilgilerinizi ve web sitesi adresinizi girin.
-
Şirketinize ait MERSİS, vergi ve faaliyet bilgilerini doldurun.
-
Gerekli belgeleri yükleyerek başvuruyu tamamlayın.
ETBİS kaydının tamamlanmasının ardından işletmeler, sistem üzerinden e-ticaret faaliyetlerini düzenli olarak güncelleyebilir.
ETBİS Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
1. ETBİS kaydı yaptırmayan işletmelere ceza uygulanır mı?
Evet. ETBİS kaydı zorunludur ve kayıt yaptırmayan işletmelere Ticaret Bakanlığı tarafından idari para cezası uygulanabilir.
2. ETBİS kaydı kimler için zorunludur?
ETBİS’e şu işletmelerin kayıt yaptırması zorunludur:
-
Kendi e-ticaret sitesi üzerinden satış yapanlar
-
Pazaryerlerinde satış yapanlar (Trendyol, Hepsiburada, N11, vb.)
-
Sosyal medya platformları üzerinden satış yapan işletmeler
-
E-ihracat yapan şirketler
3. ETBİS’e kayıt olmak için ne kadar sürem var?
E-ticaret faaliyetlerine başlayan işletmelerin, 30 gün içinde ETBİS’e kayıt yaptırması gerekmektedir.
4. ETBİS kaydı ücretli mi?
Hayır, ETBİS kaydı tamamen ücretsizdir. İşletmeler, Ticaret Bakanlığı’nın ETBİS portalı üzerinden kayıt işlemlerini gerçekleştirebilir.
5. ETBİS’e nasıl kayıt olabilirim?
-
ETBİS resmi web sitesine giriş yapın.
-
E-devlet şifrenizle sisteme giriş yapın.
-
İşletme bilgilerinizi ve web sitesi adresinizi girin.
-
Şirketinize ait MERSİS, vergi ve faaliyet bilgilerini doldurun.
-
Gerekli belgeleri yükleyerek başvuruyu tamamlayın.
6. ETBİS kaydı ne kadar sürede onaylanır?
ETBİS kaydı başvuruları genellikle 1 ila 7 iş günü içinde onaylanmaktadır.
7. ETBİS’e kayıtlı olup olmadığımı nasıl kontrol edebilirim?
Tüketiciler ve işletmeler, ETBİS’in resmi web sitesinden bir e-ticaret sitesinin kaydını kontrol edebilir.
8. ETBİS kaydı işletmemin prestijine katkı sağlar mı?
Evet, ETBİS kaydı olan işletmeler daha güvenilir olarak algılanır ve müşteri sadakatini artırır.
9. ETBİS kaydımı nasıl güncelleyebilirim?
Eğer işletmenizin faaliyet alanı, web sitesi ya da şirket bilgileri değişirse, ETBİS portalı üzerinden güncelleme yapabilirsiniz.
10. ETBİS kaydı silinebilir mi?
Eğer bir işletme e-ticaret faaliyetlerini durdurursa, ETBİS kaydını yetkili mercilere başvurarak iptal edebilir.
Sonuç
ETBİS, e-ticaret sektöründe güvenliği ve şeffaflığı artıran önemli bir sistemdir. İşletmelerin yasal zorunluluklarını yerine getirerek ETBİS kaydını tamamlaması, hem müşteri güvenliği hem de cezai yaptırımlardan kaçınmak için kritik bir adımdır.
Eğer işletmeniz bir e-ticaret platformu üzerinden satış yapıyorsa, ETBİS kaydınızı hemen gerçekleştirerek dijital ticarette güvenilir bir marka haline gelebilirsiniz.
