İnternete bağlandığında farkında olmadan kullandığın en temel sistemlerden biri DNS (Domain Name System)’dir. Peki tam olarak DNS nedir, ne işe yarar ve neden bazen “internet yok” hatasıyla anılır? Gel birlikte adım adım bakalım.
DNS Nedir?
DNS, Türkçesiyle Alan Adı Sistemi, internetteki adreslerin “çevrimiçi telefon rehberi” gibidir.
Sen bir web sitesine girmek istediğinde (örneğin www.google.com) aslında tarayıcı bu adresi sayılardan oluşan bir IP adresine (örneğin 142.250.190.78) çevirir.
İşte bu çeviri işlemini yapan sistem DNS sunucusudur.
Kısaca:
-
Sen site adını yazarsın.
-
DNS, o adın hangi IP’ye ait olduğunu bulur.
-
Tarayıcı seni doğru sunucuya yönlendirir.
Eğer DNS çalışmıyorsa, internet bağlantın olsa bile sayfalar açılmaz — çünkü adresi nereye yönlendireceğini bilemezsin.
DNS Sunucusu Nedir?
DNS sunucusu, bu adres çevirme işlemini yapan bilgisayarlardır.
İnternete bağlandığında genellikle otomatik olarak internet servis sağlayıcının (TTNET, Turkcell, Vodafone vs.) DNS’ini kullanırsın.
Ancak bu sunucular bazen yavaş, yoğun ya da sansürlü olabilir. Bu yüzden kullanıcılar çoğu zaman kendi DNS adreslerini değiştirmeyi tercih eder.
En Popüler DNS Sunucuları:
| Servis | DNS Adresi |
|---|---|
| Google DNS | 8.8.8.8 ve 8.8.4.4 |
| Cloudflare DNS | 1.1.1.1 |
| OpenDNS (Cisco) | 208.67.222.222 ve 208.67.220.220 |
| Quad9 | 9.9.9.9 |
Özel DNS Nedir?
Özel DNS, kullanıcıların kendi seçtiği DNS adresini manuel olarak ayarlamasına denir.
Bu özellik sayesinde:
-
İnternette sansürleri aşabilir,
-
Daha hızlı site erişimi sağlayabilir,
-
Veri gizliliğini artırabilirsin.
Android telefonlarda “Ağ & İnternet > Gelişmiş > Özel DNS” ayarından aktif hale getirilebilir.
Burada genellikle “dns.google” ya da “1dot1dot1dot1.cloudflare-dns.com” gibi adresler girilir.
8.8.8.8 DNS Nedir?
8.8.8.8, Google’ın ücretsiz DNS sunucusudur.
Dünyada en çok kullanılan DNS adreslerinden biridir çünkü:
-
Çok hızlıdır,
-
Güvenilirdir,
-
Sansürsüzdür.
Eğer “İnternet var ama sayfa açılmıyor” gibi bir sorun yaşıyorsan, DNS adresini 8.8.8.8 ve 8.8.4.4 olarak değiştirmek genellikle sorunu çözer.
DNS Ayarları Nedir?
DNS ayarları, cihazının hangi sunucudan adres çevirme yapacağını belirler.
Bunu:
-
Modemden,
-
Bilgisayardan,
-
Telefonda ağ ayarlarından yapabilirsin.
Windows için örnek ayar:
-
Denetim Masası → Ağ ve İnternet → Ağ Bağlantıları
-
Aktif bağlantına sağ tıkla → Özellikler
-
“Internet Protokolü Sürüm 4 (TCP/IPv4)” → Özellikler
-
“Aşağıdaki DNS sunucu adreslerini kullan” seçeneğini işaretle:
-
Tercih edilen DNS: 8.8.8.8
-
Diğer DNS: 8.8.4.4
-
DNS Nedir, Ne İşe Yarar? (Kısaca)
DNS, sitelere ulaşmamızı sağlayan sistemdir.
Eğer DNS olmazsa, her siteye IP adresiyle girmek zorunda kalırdık (örneğin “142.250.190.78”).
Yani DNS olmadan internet, isimleri değil sadece sayıları anlayan bir ortam olurdu.
32 DNS Sünger Nedir?
“32 DNS sünger” aslında teknik bir terim değildir, ama genellikle internet forumlarında modem DNS önbelleğini temizleyen yöntemler için kullanılan bir halk tabiridir.
DNS süngeri = DNS temizleyici demektir.
Bu işlemle:
-
DNS önbelleği silinir,
-
Eski veya hatalı kayıtlar kaldırılır,
-
Site erişim sorunları çözülür.
Gizli DNS Modu Nedir?
Gizli DNS modu, DNS sorgularının şifreli biçimde iletilmesini sağlar.
Bu özellik sayesinde:
-
İnternet servis sağlayıcın hangi sitelere girdiğini göremez,
-
DNS verileri üçüncü kişiler tarafından okunamaz,
-
Gizlilik seviyesi artar.
Android’de “Private DNS” veya “DNS-over-TLS” olarak geçer.
DNS Ayarlarını Bilmek İnternetin Anahtarıdır
DNS, internete erişiminin gizli kahramanıdır.
Yavaş bağlantılar, engelli siteler ya da “bağlı ama internet yok” hatalarının çoğu DNS kaynaklıdır.
Doğru DNS ayarlarıyla:
-
Daha hızlı internete bağlanabilir,
-
Gizliliğini koruyabilir,
-
İnternet deneyimini tamamen özelleştirebilirsin.
